Periferik Arter Hastalığı Nedir?

Periferik arter hastalığı, özellikle bacaklar gibi vücudun uç kısımlarına kan taşıyan arterlerin daralması veya tıkanmasıdır. Bu durum, genellikle ateroskleroz (damar kireçlenmesi) adı verilen süreçle ilişkilidir. Ateroskleroz, damar duvarlarında yağ, kolesterol ve diğer maddelerin birikmesiyle oluşan plaklar nedeniyle damarların daralması veya sertleşmesi sonucunda ortaya çıkar. Bu daralma kan akışını kısıtlar, enerji ihtiyacını karşılamak için yeterli oksijenin dokulara ulaşmasını engeller. Sonuç olarak, özellikle yürüme veya egzersiz sırasında bacaklarda ağrı ve kramp meydana gelir.

Damar Kireçlenmesi Neden Olur?

Damar kireçlenmesi, arterlerin duvarlarındaki aterosklerotik plakların kalsiyum biriktirmesiyle oluşur. Bu plaklar, damarların elastikiyetini kaybetmesine ve sertleşmesine neden olarak kan akışını kısıtlar. Plak birikimi genellikle yaşam tarzı faktörleri, genetik yatkınlık ve diğer tıbbi durumların kombinasyonu sonucu gelişir.

Kimler Periferik Arter Hastalığı İçin Risk Altında?

Periferik arter hastalığı için risk faktörleri arasında:

• Sigara Kullanımı: Sigara, damarların sertleşmesine ve daralmasına neden olarak PAD riskini artırır.

• Diyabet: Diyabet, damar duvarlarını zayıflatarak ateroskleroz riskini artırabilir.

• Hipertansiyon: Yüksek kan basıncı, damar çeperlerine zarar verebilir ve ateroskleroz gelişimini hızlandırabilir.

• Hiperlipidemi: Yüksek kötü kolesterol (LDL) ve düşük iyi kolesterol (HDL) seviyeleri, damarların tıkanmasına yol açabilir.

• Genetik Yatkınlık: Ailede kalp-damar hastalıkları öyküsü olan bireyler daha yüksek risk altındadır.

• İleri Yaş: Yaşlandıkça damarlar daha hassas hale gelir, bu da PAD riskini artırır.

Periferik Damar Hastalığının Evreleri Nelerdir?

• Başlangıç evresi: Bireyde hastalığın belirtisi yoktur. Ancak, damar darlığı başlamış olabilir.

• Yürüme güçlüğü: Ağrı ve kramp semptomları ortaya çıkar, genellikle yürüyüşle tetiklenir ve dinlenmeyle geçer.

• İstirahat Ağrısı Evresi: Ağrılar dinlenme sırasında da devam eder, genellikle bacaklar yatay pozisyonda olduğunda şiddetlenir.

• Kritik İskemik Evre: Ciddi kan eksikliği nedeniyle cilt ülserleri, gangren ve doku nekrozu riski vardır.

Bacak Damar Tıkanıklıkları Önemli midir?

Evet, tıkanıklıklar ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bacak damar tıkanıklıkları, sıklıkla periferik arter hastalığının (PAD) bir sonucu olarak ortaya çıkar ve dikkate alınması gereken ciddi bir sağlık sorunudur. 

• Enfeksiyon: Kan akışının yetersizliği, dokuların beslenmesini etkileyerek enfeksiyon riskini artırır. Bu enfeksiyonlar ciddi hale gelebilir ve tedavi edilmezse sepsise yol açabilir.

• Cilt Ülserleri: Yetersiz kan dolaşımı, ciltte yaralar ve ülserler oluşmasına neden olabilir. Bu yaralar, özellikle tedavi edilmediğinde enfekte olup, iyileşmesi uzun süren ciddi açık yaralar haline gelebilir.

• Kangren: Kan akışının tamamen kesilmesi, doku ölümüne (nekroz) ve kangrene yol açabilir. kangren acil tıbbi müdahale gerektirir ve çoğu zaman amputasyon gibi ciddi tedavi yöntemlerini içerebilir.

  
  

  
  

Periferik damar hastalığı ne sıklıkla görülür?

Dünya genelinde periferik damar hastalıklarının yetişkin popülasyonda yaklaşık %3-10 oranında görüldüğü tahmin edilmektedir. Bu oran, 70 yaş ve üzeri bireylerde %15-20'ye kadar çıkabilir.

Kangren Oranı: PAD'li bireylerde gangren gelişme riski, özellikle kritik bacak iskemisi olan hastalarda yüksektir. Kritik bacak iskemisi gelişme oranı tüm PAD hastalarının yaklaşık %1-2'sinde görülmektedir. Kangren gelişme riski de bu oranlar çerçevesinde artabilir, özellikle diyabet veya sigara kullanımı gibi ek risk faktörleri varsa.

Bacak damar tıkanıklıkları ve ilişkili komplikasyonlar, halk sağlığı açısından önemli bir sorundur ve erken teşhis ile yönetilmesi, ciddi sonuçları önlemek adına oldukça önemlidir. Düzenli tarama ve risk faktörlerinin yönetimi, PAD'nin ilerlemesini durdurmak ve komplikasyonları önlemek için hayati öneme sahiptir.

Anjiyo Sonrası Açılan Diz Altı Damarlar

Periferik Damar Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Periferik arter hastalığının tedavisi, hastalığın şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak birçok yaklaşımı içerebilir. İşte bu tedavi seçeneklerinin detayları:

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Sağlıklı Beslenme: Doymuş ve trans yağlardan kaçınılması, tuz tüketiminin azaltılması ve bol meyve, sebze, tam tahıl içeren bir diyet benimsenmesi önemlidir.

• Sigara Bırakma: Sigara, aterosklerozu hızlandırarak PAD semptomlarını kötüleştirebilir. Sigaranın bırakılması, semptomların iyileştirilmesinde kritik bir adımdır.

• Düzenli Egzersiz: Özellikle yürüme egzersizleri, bacak kaslarında kan akımını artırabilir ve semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.

2. İlaç Tedavisi:

• Kan sulandırıcılar: Aspirin ve benzerii ilaçlar, kan pıhtısı oluşumunu önleyerek kan akışını iyileştirir.

• Kolesterol Düşürücüler: Statinler, kolesterol seviyelerini düşürerek aterosklerotik plakların büyümesini yavaşlatabilir.

• Yüksek Tansiyon İlaçları: Kan basıncını kontrol altında tutarak damar sağlığını korur.

3. Ameliyatsız tedaviler:

• Anjiyoplasti: Daralmış damarın içine yerleştirilen ve daha sonra şişirilen bir balon ile damarın genişletilmesi sağlanır.

• Stent Yerleştirilmesi: Anjiyoplasti sonrası, damarın açık kalmasını sağlamak için metal bir stent (küçük tüp) yerleştirilebilir.

• Damar tıraşlama (Aterektomi):  Damar tıkanıklığa neden olan plakların damar duvarlarından mekanik olarak çıkarılması işlemidir 

4. Cerrahi Müdahale:

• Bypass Ameliyatı: Şiddetli tıkanıklıklarda kullanılır. Sağlıklı bir damar parçası alınarak tıkalı damar bölgesinin etrafından yeni bir yol oluşturulur. Bu, genellikle bacak veya kasık bölgesindeki damarlar için yapılır.

• Endarterektomi, daralmış veya tıkanmış bir arterin iç yüzeyindeki plakların cerrahi olarak çıkarılmasıdır ve genellikle karotis arterleri gibi kritik damarların temizlenmesinde kullanılır.

Bu tedavi seçenekleri, hastalığın ilerlemesini durdurmak ve yaşam kalitesini artırmak amacı taşır. Her birey için en uygun tedavi yönteminin belirlenmesi, doktorun kapsamlı bir değerlendirmesi ile mümkündür. Ayrıca, tedavi sürecinde düzenli kontroller ve izlem gereklidir.

Periferik Anjiyografik Tedaviler (Balon ve Stent İşlemi) Nasıl Yapılır?

Bu işlemler lokal anestezi altında yapılır ve genellikle minimal invazivdir. İşlem sırasında:

• Hastanın kasık ya da kol bölgesine özel bir damar yolu ile giriş yapılır.

• İnce bir kılavuz tel ve kateter, tıkalı damara yönlendirilir. Bu işlem floroskopi adı verilen özel bir X-ray tekniği ile izlenir.

• Kateterin ucundaki balon, tıkalı bölgeye doğru ilerletilir ve ardından şişirilir. Bu işlem, plakları sıkarak veya kırarak damarın genişlemesine imkan tanır.

• Gerektiğinde, açılan bölgeye balon işlemi sonrası bir stent (metal örgülü tüp) yerleştirilerek damarın açık kalması sağlanır.

Bu işlemler genellikle hızlı bir toparlanma süresine sahiptir ve çoğu hasta işlemden sonra aynı gün taburcu edilebilir.

Stent ile Açılan Tıkalı Periferik Arter Damarı

Periferik Baypas Nedir? Hangi Periferik Damarlara Baypas Yapılır?

Periferik baypas, tıkalı arterin etrafında yeni bir yol oluşturmak amacıyla genellikle hastanın kendi damarları kullanılarak yapılan cerrahi bir işlemdir. Hastanın bacağından alınan bir damar veya sentetik bir tüp, tıkanıklık bölgesinin öncesi ve sonrasına bağlanır. Genellikle bacak arterleri için uygulanır, özellikle femoral ve popliteal arterlerde sıkça yapılır.

Kompleks Damar Ameliyatları (Hibrid Vasküler Cerrahi) Nasıl Yapılır?

Hibrid vasküler cerrahi, biri açık ameliyat ve diğeri endovasküler (anjiyografik) olmak üzere iki farklı cerrahi yöntemin bir arada kullanıldığı bir yaklaşımdır. Bu yöntem hem tek bir teknikle açılamayacak damarların açılabilmesine olanak tanır hem de görüntüleme teknikleri ile cerrahi prosedürlerin kombine edilmesi sayesinde tedavi başarısını arttırır. Aynı seansta yaparak daha kapsamlı bir tedavi sağlar. Örneğin açık cerrahi ile düzeltilen bir damarın ardından anjiyografi ile kalan darlıklar balonla genişletilir ya da stentle desteklenir. İşlemler genellikle bir özel ameliyathanede veya hibrid ameliyathane olarak adlandırılan yerde yapılır. 

Her Tıkalı Periferik Damarın Açılması Gerekir mi?

Her tıkalı periferik damarın açılması gerekmeyebilir ve tedavi zamanlaması, hastanın genel sağlığı ve semptomlarının ciddiyeti gibi birçok faktöre bağlıdır. Gereksiz yere erken girişim yapılan hastalarda, işlemle ilişkili komplikasyonlar riski artabilir ve bu durum hastanın genel sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Ayrıca, süreç ve masraflar açısından gereksiz yükler oluşturabilir. Bu nedenle, tedavi kararı verirken bireyin yaşam kalitesine ve semptomlara olan etkisini dikkatle değerlendirmek önemlidir. İyi bir klinik değerlendirme ile doğru zamanlamanın belirlenmesi, gereksiz müdahalelerden kaçınarak en iyi hasta sonuçlarını elde etmeye yardımcı olabilir..

Diz Seviyesindeki Total Tıkalı Damarın Balon İşlemi Sonrasındaki Açılmış Hali

Damar Hastalıklarında Doğru Zaman, Doğru Tedavi !

Periferik damar hastalıklarında "doğru zaman, doğru tedavi" yaklaşımı, tedavi sürecinin başarısı için kritik öneme sahiptir. 

Vasküler ve endovasküler işlemler ,sadece klinik bulguların ışığında iyi bir değerlendirme ile doğru zamanda uygulandığında maksimum fayda sağlar. Zamanında ve doğru tedavi edilmeyen damar tıkanıklıkları, ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Vasküler cerrahi prosedürler , hastaların yaşam kalitesini artırarak, ağrı ve hareket kısıtlılığını minimize etme potansiyeline sahiptir. Ancak, gereksiz ve erken müdahale, komplikasyon riskini artırabilir. Bu nedenle damar girişimleri ve ameliyatlar, sadece gerekli olduğunda ve optimal zamanda uygulandığında damar sağlığının korunmasına ve iyileştirilmesine katkıda bulunur. 

Hasta odaklı bir yaklaşım, her bireye özel tedavi planının doğru şekilde belirlenmesi için esastır.  hastaların uzun vadeli sağlık sonuçlarını olumlu yönde etkiler.

Periferik damar hastalıklarından korunma ve tedavi alternatifleri hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz, iletişime geçmekten çekinmeyin. Sizin için en uygun çözümleri belirlemek ve sağlıklı bir yaşam sürmenize yardımcı olmak adına buradayız. 

İletişim bilgilerimiz üzerinden bize ulaşabilir ve randevu alabilirsiniz. Sağlığınız için yanınızdayız!